Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest w ostatnich latach najczęściej wybieraną formą prawną przedsiębiorstwa. Tworzyć może ją w drodze umowy jedna lub kilka osób określanych mianem wspólników. W ograniczonym zakresie odpowiadają oni za wszelkie zobowiązania będące wynikiem podjętej działalności. Założenie kapitałowej spółki handlowej posiadającej osobowość prawną nie wymaga większego zaangażowania, jednak likwidacja spółki z o.o. jest już kilku etapowym, zaawansowanym cyklem. Rozwiązanie następuje z chwilą wykreślenia spółki w KRS. Jakich czynności należy dopilnować przeprowadzając proces likwidacji, a tym samym kończąc etap funkcjonowania spółki, podpowiadamy w dalszej części wpisu.
Ustawowe i umowne przyczyny rozwiązania spółki
Do najczęstszych powodów dotyczących decyzji o likwidacji zalicza się brak chęci kontynuowania działalności spółki przez wspólników. W sytuacji, gdy nie znajdą oni osoby zainteresowanej nabyciem udziałów, spółkę należy rozwiązać i doprowadzić do sytuacji, w której zostanie ona wykreślona z rejestrów KRS. Właśnie ten etap stanowi ostateczne o likwidacji sp.
Do przyczyn rozwiązania spółki zaliczyć można powody, takie jak:
- utrata koncesji/zezwolenia na prowadzenie działalności,
- osiągnięcie założonego celu bądź zysku,
- poniesienie straty,
- podjęcie uchwały o przeniesieniu siedziby spółki z o.o poza granicę kraju,
- ogłoszenie upadłości
- sądowe orzeczenie o rozwiązaniu.
Jak długo trwa proces likwidacji spółki z o.o. ?
Procedura zamknięcia jest sformalizowana i trwa co najmniej 6 miesięcy rozpoczynając od momentu opublikowania w Monitorze Sądowym i Gospodarczym ogłoszenia o otwarciu likwidacji. Niezależnie od przyczyny proces likwidacji spółki przez likwidatorów wymaga podjęcia określonych działań. Jeśli w trakcie procedury likwidacyjnej będą mieć miejsce wierzytelności sporne, cały etap może się wydłużyć do momentu, aż wskazane sprawy znajdą swoje rozwiązanie na drodze procesów sądowych. Inne działania muszą zostać podjęte w przypadku ogłoszenia upadłości spółki z o. o. Wówczas jedną z istotnych przesłanek do zakończenia działalności spółki stanowi niewypłacalność względem wierzycieli.
Rozwiązanie spółki następuje z chwilą, gdy uda się zakończyć interesy bieżące spółki, rozdzielić części majątku spółki pomiędzy wspólników oraz doprowadzić do wykreślenia spółki z rejestru przedsiębiorców KRS.
Wejście w fazę likwidacji
Dzień podjęcia decyzji przez wspólników o rozwiązaniu spółki, jest dniem “otwarcia”, od którego spółka zaczyna korzystać z adnotacji “ w likwidacji”. Jednocześnie powoduje to wygaśnięcie prokury oraz uniemożliwia na tym etapie wypłacenie wspólnikom zysków. Do podjęcia uchwały wystarczy ⅔ głosów, z wyłączeniem sytuacji, gdy umowa przewiduje inne warunki – zebranie musi się odbyć w obecności notariusza. W trakcie walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki, możliwe jest ustanowienie likwidatorów- osób wyznaczonych do reprezentowania spółki. Funkcję tę może pełnić członek organu spółki. Należy pamiętać, że w dniu poprzedzającym otwarcie likwidacji, księgowość zobowiązana jest do sporządzenia sprawozdania finansowego. Jednocześnie w terminie 15 dni podjęcia uchwały wspólników o rozwiązaniu spółki, należy otworzyć księgi rachunkowe na dzień rozpoczęcia likwidacji, równoznaczne jest to ze stworzeniem bilansu otwarcia likwidacji. Przeprowadzenie procesu likwidacji uzależnione jest od sprawnej współpracy z księgowymi, likwidatorzy muszą sporządzić bilans likwidacyjny spółki unikając przy tym błędów.
Zadania likwidatorów
Z reguły likwidatorami są członkowie zarządu spółki. Ich wybór nie wymaga protokołu notarialnego. Jeśli umowa nie zawiera zapisu odnośnie sposobu reprezentacji spółki przez likwidatorów, należy zakres ten określić w formie umowy wspólników. Pierwszym z zadań jest zgłoszenie likwidacji do KRS wraz z informacją o otwarciu likwidacji. Następnie opublikowanie w MSiG obwieszczenia wraz z wezwaniem wierzycieli spółki do zgłoszenia ich wierzytelności. Wniosek o wykreślenie spółki z o.o. należy złożyć w terminie 7 dni od dnia podjęcia uchwały o rozwiązaniu spółki. Można tego dokonać poprzez formularze KRS / Portal Rejestrów Sądowych. Wierzyciele mogą zgłosić wierzytelności w terminie trzech miesięcy od dnia pojawienia się ogłoszenia. Wśród informacji, jakie należy złożyć we wniosku do sądu rejestrowego o wykreślenie spółki powinny znaleźć się dane dotyczące: faktu rozpoczęcia likwidacji spółki z o.o. , dane osobowe likwidatorów (z adresami) oraz opis sposobu reprezentacji spółki. Zgłoszenie wniosku przez system PRC dodatkowo powinno zawierać m.in załączniki potwierdzające spełnienie przesłanek otwarcia likwidacji czy zgody likwidatorów na pełnienie wskazanej funkcji.
Istotnym działaniem objętym zakresem czasowym jest złożenie do US zgłoszenia aktualizacyjnego NIP-8. Likwidatorzy spółki muszą dokonać tego w terminie 7 dni od dnia otwarcia likwidacji, czyli licząc od momentu, w którym powstała uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki .
Następnym zadaniem, jakie mają przed sobą likwidatorzy spółki jest zwolnienie pracowników, spłata długów oraz sprzedaż aktywów spółki według ich wartości zbywczej, a także zakończenie bieżących interesów spółki. Rozpoczynanie nowych umów jest niemożliwe, chyba że wymaga tego ukończenie spraw będących już w toku.
Podział majątku likwidowanej spółki
W sytuacji, gdy interesy spółki w ramach prowadzonej działalności zostały zakończone, możliwy jest podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli. Nie może to jednak nastąpić wcześniej niż przed upływem 6 miesięcy od dnia opublikowania w Monitorze Sądowym i Gospodarczym ogłoszenia o otwarciu likwidacji.
Na majątek spółki z ograniczoną odpowiedzialnością składają się:
- kapitał zakładowy, czyli majątek pierwotny spółki
- nabyte w ramach działania organów spółki oraz jej przedstawicieli przedmioty majątkowe
Zastosowanie ma zasada, że majątek jest dzielony proporcjonalnie do udziałów. Czasami zapisy szczegółowo traktują o tym, że danemu wspólnikowi przysługuje większa część majątku niż wskazywałyby na to udziały w kapitale zakładowym spółki. Majątek powinien ulec podziałowi w możliwie najszybszym terminie po spełnieniu wspomnianych warunków. Nie musi to mieć jednak miejsca w pierwszym możliwym dniu - sytuacja ta nie jest obciążona roszczeniem wspólników z tytułu odsetek wynikających z opóźnienia. Należy pamiętać, że w dniu poprzedzającym planowany podział jednym z obowiązków jest stworzenie sprawozdania likwidacyjnego.
Wykreślenie z KRS- u
Jakie są obowiązki związane z rozwiązaniem spółki? Obecne przepisy prawa nakazują wyznaczenie podmiotu, który podejmie się przechowywania ksiąg i dokumentów rozwiązanej spółki. Dodatkowo jeżeli spółka z o.o. zatrudniała pracowników, ich dokumenty powinny zostać powierzone do przechowania uprawnionemu podmiotowi. Wniosek o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców KRS składa się w formie elektronicznej, za pośrednictwem portalu rejestrów sądowych. Oprócz stosownej opłaty należy przedstawić m.in sprawozdanie likwidatora z przeprowadzonego procesu likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz oświadczenie o spłaceniu zobowiązań spółki.
Ostatnim z zadań należących do likwidatora jest zawiadomienie o tym fakcie US wraz z informacją: gdzie i przez kogo przechowana będzie dokumentacja.
Rozwiązanie spółki prawa handlowego jest równoznaczne z ustaniem bytu prawnego. Oznacza to, że ustaje dążenie do osiągnięcia celu organizacji, którą tworzyli wspólnicy spółki oraz na którą składał się przedmiot działalności spółki (prowadzenie oraz osiąganie zysków).
