Dzisiaj chcemy Ci opowiedzieć o wyjątkowej możliwości zmiany formy opodatkowania działalności gospodarczej za bieżący rok, czyli rok 2022, z mocą wsteczną począwszy od stycznia tego roku, który właśnie wprowadziła ustawa nowelizująca Nowy Polski Ład.
Jeśli wolisz przyswoić dawkę tej wiedzy za pomocą wideo, znajdziesz je na samym dole tego artykułu.
Możliwość wstecznej zmiany formy opodatkowania
Ustawa nowelizująca Nowy Polski Ład 2.0 wprowadziła specyficzną, wyjątkową i bezprecedensową w polskim ustawodawstwie podatkowym zmianę, która daje podatnikom rozliczającym działalność gospodarczą możliwość wstecznej zmiany formy opodatkowania. Już za ten rok, czyli w trakcie roku 2022 roku wybraliśmy pewną formę rozliczenia podatkowego naszej działalności gospodarczej – skala, podatek liniowy albo ryczałt. Zmiana, która weszła w życie 1 lipca, umożliwia nam jeszcze za ten rok dokonanie zmiany. Cały rok podatkowy 2022 będzie objęty nowymi zasadami, o ile na taką zmianę się zdecydujemy. Co bardzo istotne, zmiany tej możemy dokonać już po zakończeniu roku, ponieważ zgodnie z przepisami formą poinformowania organu podatkowego o tym, że jednak decydujemy się na zmianę, jest złożenie stosownej deklaracji w terminie, który ustawa przewiduje dla złożenia deklaracji podatkowej za rok 2022, czyli do 2 maja 2023 roku.
Dlaczego jest to dla nas istotne? Dlatego że w styczniu lub w lutym 2023 roku każdy z nas, przedsiębiorców, będzie mógł dokładnie spojrzeć w swoje księgi i oszacować, który sposób rozliczenia jest dla niego w istocie najlepszy. Może to zrobić nie w oparciu o symulację, kalkulację, prognozę czy oczekiwania, ale w oparciu o swoje rzeczywiste rozliczenia, widząc, jakie wygenerował przychody i jakie poniósł koszty, jakie miał do zapłacenia składki. W ten sposób może porównać, czy bardziej korzystny jest dla niego ryczałt, skala podatkowa czy może „liniówka”. Co więcej, po zakończeniu roku każdy przedsiębiorca widzi, czy wygenerował dochody z jakichś innych źródeł. W szczególności powinno nas to interesować z perspektywy rozliczenia podatku na skali. Czy na przykład osiągnąłeś przychody z umowy o pracę, o dzieło, zlecenia, z działalności wykonywanej osobiście, a może byłeś w radzie nadzorczej albo w zarządzie? Wyjątkowe jest zatem to, że decyzję o wyborze danej formy opodatkowania możemy podjąć już w oparciu o pełną wiedzę, mając świadomość wszystkich okoliczności, które mogą mieć wpływ na to, że zapłacimy po prostu jak najniższy podatek.
To musisz wiedzieć, o zmianie formy opodatkowania z mocą wsteczną
Po pierwsze najistotniejsze jest to, że zmienić możemy tylko na rozliczenie na zasadach ogólnych. Jeżeli byliśmy przedsiębiorcą, który rozliczał się na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, możemy zdecydować się na zmianę naszego rozliczenia na skalę podatkową. Podobnie jeżeli rozliczaliśmy się na podatku liniowym, również możemy przejść na skalę podatkową. Nie jest natomiast możliwe dokonanie zmiany w drugą stronę. Jeżeli ktoś rozliczał się na skali podatkowej, nie może wstecznie wybrać ryczałtu czy „liniówki”. Podobnie niemożliwa jest zmiana ryczałtu na podatek liniowy. Zawsze ta potencjalna zmiana skutkować musi rozliczeniem na skali podatkowej.
Jak wspominaliśmy wcześniej, o zmianie dotychczasowej formy rozliczeń poinformować będziemy musieli dopiero w deklaracji, którą składamy do końca kwietnia, a właściwie do 2 maja 2023 roku. Nie musimy zatem teraz w żadnym szczególnym piśmie lub oświadczeniu informować urzędu skarbowego o tym, że jednak rezygnujemy z ryczałtu lub rezygnujemy z „liniówki” na korzyść skali. Zrobimy to poprzez złożenie stosownego formularza. Jeżeli rozliczałeś się na podatku ryczałtowym, normalnie powinieneś złożyć PIT-28, ale zamiast tego musisz teraz złożyć PIT-36.
Co istotne, trzeba uważać, bo wcześniejsze złożenie stosownego PIT-a właściwego dla rozliczeń ryczałtowych liniowych, czyli PIT-28 i PIT-36L, wyklucza późniejszą możliwość zmiany formy opodatkowania na skalę. Czyli jeżeli ktoś 15 lutego złoży PIT-28, nie może już później dokonać zmiany na przykład do końca kwietnia. Trzeba więc bardzo uważać, jeżeli rozliczamy się rocznie, bo ten pierwszy PIT, który złożymy, będzie już poniekąd utrwalał sposób opodatkowania całego roku 2022.
Wyjątek, na który chcemy zwrócić uwagę, to dochody rozliczane z tytułu na przykład najmu na ryczałcie. Jeżeli masz działalność gospodarczą i wybrałeś ryczałt jako formę opodatkowania tej działalności gospodarczej, a obok tego na przykład wynajmujesz mieszkanie, i to mieszkanie również wynajmujesz na ryczałcie, i jeżeli z tego tytułu chciałbyś ze swojej działalności gospodarczej przejść jednak na podatek rozliczany na zasadach ogólnych, ale złożyłeś PIT tylko za swoje przychody osiągnięte z tytułu czynszu najmu, to masz prawo do zmiany formy opodatkowania na skalę w stosunku do swojej działalności gospodarczej. Sam PIT za czynsz najmu możesz złożyć w formie PIT-a ryczałtowego 28, ale ważne jest, abyś dochody osiągnięte z działalności gospodarczej wykazał dopiero w składanym PIT-36.
Czym skutkuje zmiana formy opodatkowania na rozliczenie według skali?
Oczywiście zależy to od tego, co na co zmieniamy. Jeżeli zmieniliśmy z ryczałtu, to oczywiste jest, że zmienia się cała filozofia rozliczenia podatku na ten rok. Zamiast podatku przychodowego mamy podatek dochodowy, czyli musimy wykazać koszty, aby obniżyć naszą podstawę opodatkowania. Wiąże się to oczywiście z obowiązkiem prowadzenia książki przychodów i rozchodów. Powinniśmy ją zaprowadzić najpóźniej w dzień złożenia deklaracji podatkowej, czyli do 2 maja 2023 roku. W książce musimy wykazać zarówno nasze przychody, jak również powinniśmy wykazać koszty podatkowe. O ile w przypadku podatników, którzy są na podatku VAT, będzie to pewnie mniejszym problemem, ponieważ i tak zbierają oni wszelkiego rodzaju faktury, o tyle w przypadku „nieVATowców”, będzie to wymagało odtworzenia dokumentacji, czyli wygrzebania pochowanych faktur, dokumentów kosztowych, list płac i tak dalej. Jednak jeżeli zdecydujemy się zmienić formę opodatkowania na skalę, do zaprowadzenia tej księgi przychodów i rozchodów będziemy po prostu zobowiązani.
Istnieją pewne plusy z tym związane, na przykład osoba, która przejdzie z podatku ryczałtowego lub liniowego na skalę, będzie mogła rozliczyć się wspólnie z małżonkiem. Warto jest zatem zweryfikować zasadność takiej zmiany również z perspektywy obojga małżonków. Ponadto w przypadku samotnych rodziców istnieje możliwość wspólnego rozliczenia się z dzieckiem. Dla niektórych kategorii przedsiębiorców wspólne rozliczanie się z dzieckiem może być korzystniejsze niż na przykład pozostanie na ryczałcie i rozliczanie się po prostu samodzielnie.
Zmiana formy opodatkowania wiąże się również z koniecznością uwzględnienia tego w zaliczkach, które płacimy w poczet podatku dochodowego. Zasadą jest, że nie korygujemy już zapłaconych zaliczek. Zatem kiedy byliśmy na ryczałcie lub na „liniówce”, obliczaliśmy zaliczki według innej metodologii. Uwzględniamy to dopiero w zaliczce płaconej za czerwiec. W lipcu musimy przekalkulować to w taki sposób, byśmy cały rok opodatkowali według właściwej stawki podatku dochodowego obliczanego według skali, a więc zakładam 12%, chyba że ktoś ma II próg – wtedy 32%. Następnie obliczamy już narastająco z uwzględnieniem faktycznie zapłaconych zaliczek od stycznia do maja. De facto nie mamy więc obowiązku korygowania naszych wstecznych zaliczek. Trzeba natomiast tutaj zwrócić uwagę na konieczność rozliczenia składki zdrowotnej. Pamiętajmy bowiem, że jeżeli zmieniamy formę opodatkowania, pociąga to za sobą również konieczność zmiany sposobu obliczania składki zdrowotnej. Przypominamy, że na ryczałcie ta wartość była zryczałtowana i zależna od poziomu przychodów, które osiągamy, natomiast na podatku liniowym wynosiła 4,90% dochodu, a w przypadku opodatkowania według skali wynosi aż 9%, więc przypuszczalnie na koniec roku wystąpi konieczność dopłaty składki zdrowotnej do tej wartości, którą obliczamy za cały rok, według składki należnej na zasadach opodatkowania skali podatkowej. Stąd też ewentualna zmiana formy opodatkowania czy to z „liniówki”, czy z ryczałtu na skalę powinna być poprzedzona bardzo rzetelną analizą.
Możliwości odliczenia zapłaconych składek zdrowotnych
Chcemy przypomnieć jeszcze o dwóch kwestiach, które zmiana Polskiego Ładu, obowiązująca od lipca, wprowadza dla ryczałtowców i dla „liniowców”. Mowa o możliwości odliczenia zapłaconych składek zdrowotnych, i to z całego roku. Niestety dla osób, które rozliczają działalność na skali podatkowej, takiej możliwości odliczenia nie ma, co na pewno jest jakimś minusem, jeżeli ktoś rozważa przejście na skalę podatkową. Musimy również pamiętać o tym, żeby w kalkulacji ewentualnego przejścia na podatek rozliczany według skali z działalności gospodarczej uwzględniać globalnie wszystkie przychody, jakie osiągamy. To znaczy, jeżeli obok działalności gospodarczej mamy umowę o pracę, umowy zlecenia, albo wykonujemy czynności członka zarządu rady nadzorczej itd., to pamiętajmy, aby w tej kalkulacji uwzględnić wszelkie dochody, które z tych tytułów uzyskujemy. Po pierwsze zabierają nam one tę kwotę wolną od podatku 30 000 zł, a po drugie wpływają na możliwość przekroczenia progu podatkowego, 120 000 zł rocznie, ponieważ wszystkie dochody opodatkowane według skali wchodzą do tego limitu i mogą mieć wpływ na przekroczenie podatku.
Komu więc, w świetle tych wszystkich okoliczności, może się opłacać przejście na skalę podatkową?
Przede wszystkim osobom, które mogą rozliczyć się wspólnie z małżonkiem, a nie brały tego pod uwagę wcześniej, a także tym osobom, które nie do końca prawidłowo przekalkulowały swoje przychody czy dochody, które osiągną w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Na przykład jeżeli wybrałeś ryczałt, a okazało się, że osiągnąłeś bardzo duże koszty związane z działalnością gospodarczą, której na ryczałcie nie mogłeś odliczyć, być może będzie Ci się opłacało przejść na skalę podatkową. Także jeżeli według ryczałtu, który wybrałeś, okazało się, że ciężar usług opodatkowanych według wyższej stawki podatku przeważył nad tymi, które były opodatkowane niższą stawką podatku ryczałtowego, może się okazać, że podatek obliczany według skali podatkowej (według stawki 12% w tym pierwszym progu), może być dla Ciebie korzystniejszy. Wreszcie skorzystać mogą też samotni rodzice.
Warto więc, aby te kategorie podmiotów zastanowiły się, czy rzeczywiście nie warto zmienić formy opodatkowania za 2022 rok na skalę podatkową. Nie trzeba się z tym spieszyć. Można dobrze to przemyśleć i spojrzeć na przychody, koszty i wszystkie inne okoliczności, o których wspomniałem, aby zrobić to po prostu dobrze i w sposób właściwy zweryfikować, czy przejście na skalę będzie dla nas opłacalne, czy nie. Na pewno jest to decyzja dużej wagi.
Tutaj możesz obejrzeć odcinek o ważnej zmianie podatkowej, która mówi, że wciąż możesz zmienić formę opodatkowania swojej działalności gospodarczej:
